Mozhgan Chahian

در این نشست، سهراب محمدی به اجرای آهنگ های جعفر قلی، له یاره، لوک و پز، سر سماره و گل و بلبل پرداخت و حسین ولی نژاد نیز قسمت هایی از داستان زهره و طاهر را اجرا کرد.

علی معلم دامغانی به عنوان رئیس فرهنگستان هنر، دکتر منصوره ثابت زاده پژوهشگر موسیقی نواحی ایران، محمدرضا نیکبخت نوازنده دوتار و مژگان چاهیان خواننده موسیقی ایرانی، آهنگساز (کارشناسی ارشد) و نوازنده سنتور (کارشناسی) از دانشگاه هنر تهران در این نشست سخنرانی کردند.

سلسله نشست های تخصصی موسیقی نواحی ایران با هدف پرداختن به جنبه های مختلف موسیقی هر یک از نواحی ایران و ارائه آخرین مطالعات و پژوهش های صورت گرفته، برنامه ریزی شده است.

تکنیک های اجرایی، بافت موسیقی، روابط ملودیک و مدال، رپرتوار ادبی و داستانی در موسیقی اقوام ایرانی از جمله موضوعات مورد بحث در این نشست ها است.

در این نشست، علی معلم ضمن خیر مقدم به حضار و افتتاح این برنامه، سخنانی را راجع به کلیت موسیقی نواحی ایران و موسیقی شمال خراسان ارائه داد.

سپس دکتر منصوره ثابت زاده سخنانی را تحت عنوان “موسیقی رقصی کرمانج های شمال خراسان، انواع و ویژگی ها” بیان کرد و محمدرضا نیکبخت با اجرای دوتار به معرفی کلی سبک نواختن برادران بخشی علی و حمراء گل افروز پرداخت.

در این میان، سخنرانی که به طور کامل، فنی و علمی به تحلیل دو مقام آوازی و اصلی موسیقی شمال خراسان پرداخت، توسط مژگان چاهیان تحت عنوان “بررسی و تحلیل تکنیک های آوازی مقام های لو و هرایی” ارائه شد و مورد توجه همگان قرار گرفت. لازم به ذکر است که در این نشست، مستندی تحت عنوان “فریاد کوهستان” پخش شد که توسط مژگان چاهیان از موسیقی شمال خراسان و به ویژه مقام های لو و هرایی در سفرش به آن منطقه تهیه شده بود.
***
مژگان چاهیان متولد ۱۳۶۸، کارشناسی ارشد آهنگسازی – دانشگاه هنر تهران (رتبه اول)، کارشناسی نوازندگی موسیقی ایرانی- دانشگاه هنر تهران (رتبه اول) و دیپلم موسیقی است.

او آواز ایرانی را نزد بانو پریسا و بانو ناهید دایی جواد فراگرفته است. وی سنتور را نزد سعید ثابت و مسعود رضایی نژاد آموزش دیده و سلفژ و هارمونی را نزد امیر اسلامی و سعید هنرمند گذرانده است.

او در طول دوران کارشناسی ارشد آهنگسازی، اصول آهنگسازی و دروس مربوط به آن را نزد: محمدرضا تفضلی، تقی ضرابی، امیر اسلامی، حمیدرضا دیبازر، دکتر امین هنرمند و اتابک الیاسی فرا گرفته است.

او همچنین آهنگسازی برای گروه کر را نزد پروفسور مارتین ایسرائیلیان آموزش دیده است. مژگان چاهیان در جشنواره هنرستان های موسیقی کشور در سال ۱۳۸۶ موفق به کسب رتبه اول در نوازندگی سنتور شده است.

از سوابق وی می توان به فعالیت های زیر اشاره کرد:
اجرای آواز در اپرای حافظ به آهنگسازی بهزاد عبدی و کارگردانی بهروز غریب پور
اجرای آواز در بخش نسلی دیگر بیست و نهمین جشنواره بین المللی موسیقی فجر
اجرای آواز در آلبوم “دورها آواییست” به خوانندگی محمد معتمدی و آهنگسازی مهدی تیموری
اجرای آواز در آلبوم “روایت” به آهنگسازی مهدی تیموری
اجرای سنتور و آواز در ارکستر دانشگاه هنر تهران
اجراهای متعدد سنتور و آواز در دانشگاه هنر تهران تحت عناوین: مرغ شباهنگ، شکوه و آتش دل
اجرای آواز در آلبوم “گریز” به آهنگسازی و خوانندگی حسین مهرانی (در دست انتشار)
آهنگسازی چهار آواز کُرمانجی برای دو تکخوان و ارکستر سمفونیک (عنوان پایان نامه عملی کارشناسی ارشد آهنگسازی. استاد راهنما: محمدرضا تفضلی- استاد مشاور: تقی ضرابی. خوانندگان: حسین مهرانی- مژگان چاهیان)
آنچه او به طور متمرکز در طول یک سال اخیر بر روی آن کار کرده است، پایان نامه عملی و نظری کارشناسی ارشد آهنگسازی وی است که تحت عناوین زیر می باشد:

عنوان پایان نامه نظری: بررسی و تحلیل تکنیک های آوازی مقام های لو و هرایی
استاد راهنما: دکتر حمیدرضا اردلان
استاد مشاور: حسین مهرانی

عنوان پایان نامه عملی: چهار آواز کُرمانجی برای دو تکخوان و ارکستر سمفونیک
استاد راهنما: محمدرضا تفضلی
استاد مشاور: تقی ضرابی
خوانندگان: حسین مهرانی- مژگان چاهیان
(پیشنهاد اولیه ی پژوهش بر روی موسیقی نواحی ایران از نظرات امیر اسلامی بوده و پس از آن این پژوهش با نظارت دکتر حمیدرضا اردلان صورت گرفته است.)
این نوع موسیقی آوازی دارای جنبه‌های گوناگون تاریخی، اساطیری و اجتماعی است. علاوه بر آن، این کنجکاوی در من بود که چگونه می‌توان این نوع موسیقی را با صورتی معاصر ارائه نمود اما قبل از آن نیاز بود تا نمونه‌های اصیل جمع‌آوری شود. در ضبط نمونه‌ها سعی کردم اجزاء برجسته آوازهای لو و هرایی را مورد توجه قرار دهم. لازم به ذکر است بخشی‌هایی که آثارشان ضبط شده است، تنها بازماندگان اصیل موسیقی شمال خراسان هستند که اسامی آن ها به شرح زیر می باشد:
سهراب محمدی (بخشی)
عیسی قلی پور (بخشی)
روشن علی گل افروز (بخشی)
حسین ولی نژاد (بخشی)
حسین عزیزی پور (لُولُوچی یا لُولُوگر)

در ادامه سخنرانی مژگان چاهیان، وی با ذکر پیشینه پژوهش، روش پژوهش و سوالات پژوهش، به موقعیت جغرافیایی و تاریخی کُرمانج های شمال خراسان، کلیت ساختار اشعار و موسیقی آن منطقه و دسته بندی مقام ها پرداخت و سپس دو مقام آوازی لو و هرایی با توجه به آوانویسی های انجام شده توسط او، از لحاظ فنی و تکنیکی و ویژگی‌های مهم آن ها همچون جملات، موتیف‌های آوازی، دینامیک، گردش فواصل، تمپو، متر و اجزاء دیگر مانند تحریرها و نحوه‌ی تنفس خواننده بررسی و به طور کامل و علمی تحلیل شد و نتیجه گیری آن نیز ارائه گردید که چکیده ی آن به شرح زیر می باشد:
بررسی و تحلیل تکنیک های آوازی مقام های لو و هرایی
لو و هرایی دو نوع مقام آوازی با متر آزاد در موسیقی شمال خراسان‌اند. سوابق تاریخی نشان می‌دهد که در مضمون آنها حالات روانشناختی با گرایش غم غربت، ویژگی‌های تمثیلی زبانی و روایت اساسی‌ترین نشانه‌های قومی یافت می‌شود. این دو مقام همچنین دارای مشخصاتی هستند که آنها را به عنوان آوازی خاص متعلق به کُردهای شمال خراسان معرفی می‌کند. در این پژوهش پس از سفر به شمال خراسان و جمع‌آوری و طبقه‌بندی انواع لو و هرایی، تحلیل فنی انجام پذیرفت. مشخصات فنی لو و هرایی همچون جملات، موتیف‌های آوازی، دینامیک، گردش فواصل، تمپو، متر و اجزاء دیگر مانند تحریرها و نحوه‌ی تنفس خواننده بررسی، اندازه‌گیری و تحلیل شده است. رساله در نهایت مجموعه‌ای از ویژگی‌های موسیقایی و فرهنگی این نغمات را با تبعیت از عنوان رساله بررسی و تحلیل تکنیک‌های آوازی مقام‌های لو و هرایی- پیش رو گذاشته است.

بنا به گفته مژگان چاهیان، پس از سفر به شمال خراسان، آوانویسی مقام های لو و هرایی و بررسی و تحلیل فنی و تکنیکی کامل مقام ها، سعی شد تا با بهره گیری از نغمات موسیقی کُرمانجی شمال خراسان و تکنیک های آوازی آن منطقه که الزاما گویش خود را نیز به دنبال دارد، اثری آهنگسازی شود تا در ترکیبی از برخی لحن های موجود در موسیقی نیمه اول قرن بیستم و موسیقی مقامی، روایتگر نوعی بیان شخصی باشد. بدین ترتیب چهار آواز کُرمانجی برای دو تکخوان و ارکستر سمفونیک با نظارت محمدرضا تفضلی و تقی ضرابی توسط مژگان چاهیان آهنگسازی شد و با خوانندگی حسین مهرانی و مژگان چاهیان در دانشگاه هنر تهران در تیر ماه ۱۳۹۵ اجرا گردید و به عنوان پایان نامه ممتاز دانشگاه هنر تهران در چند سال اخیر شناخته شد.